Sultan Mahmûd Gaznevî, bütün Asya'ya hâkim olduğu zamanda, Harkân şehrine gelmişti. Adamlarından birkaçını, Ebü'l-Hasan-ı Harkânî hazretlerine göndermiş ve o mübareği yanına çağırtmıştı. Şeyh hazretleri buna karşılık, bir özür beyân ederek gitmek istemediler. Durum, Mahmûd Gaznevî'ye bildirilince, "Haydi kalkınız! Zîrâ o, bizim sandığımız kimselerden değildir. Biz ona gidelim" dedi. Sonra birlikte evine gittiler.
Mahmûd Gaznevî selâm verince, Ebü'l-Hasan hazretleri selâmını aldı, fakat ayağa kalkmadı...
Sultan, sohbet esnasında;
-Bâyezîd-i Bistâmî nasıl bir zât idi? diye sordu. O da;
-Bâyezîd, öyle kâmil bir velî idi ki, onu görenler hidâyete kavuşurdu. Allahü teâlânın râzı olduğu kimselerden olurdu, diye cevap verdi. Sultan Mahmûd bu cevâbı beğenmedi ve;
-Ebû Cehil, Ebû Leheb gibi kimseler, Fahr-i kâinâtı, Server-i âlemi nice kere gördüler. Fakat hidâyete gelmediler. Hâl böyle olunca, Bâyezîd'i görenlerin hidâyete geldiklerini nasıl söylüyorsun? dedi.
Ebü'l-Hasan hazretleri şöyle buyurdu:
-Ebû Cehil ve Ebû Leheb gibi ahmaklar, Allahü teâlânın sevgili Peygamberini, insanların en üstünü olan hazret-i Muhammed olarak görmediler. Ebû Tâlib'in yetimi, Abdullah'ın oğlu olarak gördüler. O gözle baktılar. Eğer, Ebû Bekr-i Sıddîk gibi bakarak, Resûlullah olarak görselerdi, eşkıyâlıktan, küfürden kurtulur, onun gibi kemâle gelirlerdi!
Sultan Mahmûd Han bu cevâbı çok beğendi. Din büyüklerine olan sevgisi arttı... Sultan Mahmûd gitmek isteyince, Ebü'l-Hasan ayağa kalktı. Bunun üzerine Sultan Mahmûd;
-Geldiğim zaman hiç iltifat etmemiştiniz, fakat şimdi ayağa kalkıyorsunuz. O hâl ne idi? Bu ikrâm nedir? diye sordu. Ebü'l-Hasan hazretleri, Sultan'ın bu sorusuna şöyle cevap verdi:
-Buraya pâdişâhlık gururu ile beni imtihan için geldiniz. Şimdi ise dervişlik hâliyle gidiyorsunuz ve dervişlik devletinin güneşi üzerinizde ışıldamaya başladı. Önce gurur içinde olduğunuzdan dolayı ayağa kalkmadım. Fakat şimdi derviş olduğunuz için kalktım...
